Gebruik van betonbakken met werkplatform

Voor het storten van beton van hoge kolommen en muren wordt soms gebruik gemaakt van een betonstortbak uitgerust met een platform. Op het platform kan een werknemer plaatsnemen wiens taak het is de schuif onderaan de betonstortbak open te trekken als hij eenmaal ter plaatse is. Het geheel is opgehangen aan een kraan.

Bij het gebruik van betonbakken met een geïntegreerd werkplatform waarop een werknemer plaatsneemt en samen met de betonbak gehesen wordt, werden de volgende vragen gesteld:

• is deze techniek toegelaten?
• aan welke reglementaire eisen moet er voldaan worden?
• aan welke bijkomende voorwaarden moet voldaan zijn om de veiligheid maximaal te garanderen?

Wat betreft de vraag of deze techniek toegelaten is, kan gesteld worden dat er nergens in het Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming (ARAB) of de codex over het welzijn op het werk een expliciet verbod staat voor een dergelijke werkwijze.

Wat de toepassing van de reglementaire voorschriften betreft, vinden we de basiswetgeving in de codex, meer bepaald in titel 4 betreffende arbeidsmiddelen voor het hijsen of heffen van lasten van boek IV van de codex. De artikelen IV.4-7 en IV.4-18 tot IV.4-21 van de codex zijn hier van toepassing met als principe dat het hijsen van personen slechts in uitzonderlijke gevallen toegelaten is.

Uit hoofde van deze bepaling kan men dus stellen dat het voortdurend gebruik van een dergelijke betonbak niet toegelaten is, omdat dan het uitzonderlijk karakter niet kan aangetoond worden.

In toepassing van artikel IV.4-19 van de codex moet het geheel (kraan + betonbak met werkplatform) gekeurd worden door een externe dienst voor technische controles op de werkplaats en dit vóór indienststelling alsook periodiek.

In geen enkel geval mag er worden afgeweken van de voorschriften van titel 4 van boek IV van de codex.

De bepalingen van het ARAB, met name artikel 453 (PDF, 25.72 KB), zijn op zich geen basiswetgeving voor deze toepassing. De verwijzing naar artikel 453 van het ARAB in artikel IV.4-21 van de codex heeft alleen tot doel een aantal karakteristieken en criteria bij het gebruik in de nieuwe wetgeving te behouden.

De naleving van een aantal van deze criteria is niet zo vanzelfsprekend, bijvoorbeeld:

• de hijssnelheid mag 20 m/min niet overschrijden;
• hijscapaciteit: de halvering van de toegelaten belasting geldt voor ALLE posities, dus niet alleen de maximale hijscapaciteit;
• wat artikel 453.12 betreft, is het zeker aan te bevelen dat het aantal personen beperkt wordt tot 1.

Bovendien moet men ervoor zorgen dat de hijs- en hefinrichtingen door bekwame bedieners worden bediend (artikel 453bis van het ARAB (PDF, 8.96 KB)).

De wetgeving betreffende het welzijn op het werk, inzonderheid het gebruik van arbeidsmiddelen, voorziet ook een evaluatie van alle risico’s verbonden aan de werkzaamheden. Alle risico’s verbonden aan het concept van hijsen of heffen van personen zijn dus in het kader van het preventiebeleid onderworpen aan een evaluatie en analyse.

Bijkomende vereisten om een maximale veiligheid te waarborgen:

• Instructies voor het personeel schriftelijk vastleggen, ter plaatse hebben en hiërarchische lijn op de bouwplaats hiervan in kennis stellen.
• Letten of er geen interferentie mogelijk is met andere hijswerktuigen. Zo ja, duidelijke instructies en afspraken laten ondertekenen door de diverse bedieners van de hijswerktuigen (soort protocol tussen de kraanbedieners). Indien interferentie mogelijk is, is te adviseren om deze stop te zetten gedurende de ganse periode waarbij de werknemer zich op de stortbak bevindt.
• De activiteiten onder permanent, adequaat toezicht uitvoeren en dit toezicht staat in continue verbinding met zowel de kraanbediener als de betrokken werknemer op de stortbak. Dit moet men ook effectief controleren.
• De inhoud van de betonbak mag de helft van de toegelaten belasting van het hijswerktuig niet overschrijden en dit geldt voor alle posities die de betonbak kan innemen.
  De kraan moet uitgerust zijn met een lastmomentbegrenzer die toelaat rekening te houden met de halvering van de toegelaten last.
• Aandacht besteden aan de bescherming van de werknemer op het platform tegen de gevolgen van een stoot tegen een vaste hindernis. Een voldoende stevigheid van de bescherming van het werkplatform tegen verplettering is een absolute noodzaak.